In maart 2012 heeft OFED voor het eerst een arbeidsmarktonderzoek verricht. Hierin leest u de meest opvallendste uitkomen van deze actualisering van de elektrotechnische detailhandel (ETD). Het OFED laat dit onderzoek uitvoeren om sociale partners in de sector te ondersteunen bij het versterken van de positie op de arbeidsmarkt.

Daling aantal werknemers zet door

In de periode 2007-2011 is het aantal werknemers in de sector met 15% afgenomen. De grootste afname zien we vooral bij werkgevers die meer dan 400 werknemers in dienst hebben. Sinds 2007 werkt daar een kwart minder werknemers. Bij de kleinere werkgevers (minder dan tien werknemers) is de daling 10%. Bij elk van beide groepen werkte in 2011 ongeveer een kwart van het totaalaantal werknemers in de sector.

De meeste werknemers (42%)  zijn tussen de 18 en 25 jaar oud. In vergelijking met de totale detailhandel is dat een hoog percentage. In tegenstelling tot de detailhandel in totaal, werken er in de etd nauwelijks werknemers jonger dan 18 jaar. De gemiddelde leeftijd in de sector stijgt sinds 2007 gestaag: van 29,6 jaar naar 31,7 jaar in 2011. We zien ook dat de gemiddelde duur dat werknemers in de sector werkzaam zijn, langzaam stijgt: van ongeveer 3,5 jaar in 2007 naar ongeveer 4,5 jaar in 2011.

Meerderheid werknemers is man

De overgrote meerderheid van de werknemers in de ETD is man, ruim driekwart. Tegenover elke vrouwelijke werknemer in de ETD  zijn er 3,2 mannelijke werknemers. De sector wijkt hiermee af van de totale detailhandel en de werkende beroepsbevolking, waar respectievelijk een kleine 40% vrouw en 56%  man is. Ruim 45% van de werknemers in de ETD heeft een baan van 38 uur per week of meer. Het voltijdsarbeidscontract, waarbij werknemers in vaste dienst zijn, is de norm. Andere deelsectoren binnen de detailhandel die een soortgelijk patroon laten zien, zijn: woonzaken, webwinkels en postorderbedrijven. In het algemeen zijn de kleinere arbeidscontracten in de detailhandel de norm. Meer dan 60%  van de werknemers heeft een arbeidsovereenkomst van minder dan 24 uur per week.

Ook aantal werkgevers neemt af

Het aantal werkgevers in de ETD is de afgelopen vijf jaar afgenomen met 11,5%. Deze daling heeft in alle regio’s plaatsgevonden. De relatief sterkste afname van het aantal werkgevers in de periode 2007-2011 vond – met respectievelijk -4,3%  en -3,2% – plaats in de regio’s west en zuid. Ook het relatief belang van de regio west nam af: in 2007 bevond 35% van de werkgevers in de etd zich in het westen van het land; in 2011 lag dit percentage op 33%. Het relatief belang van de regio’s noord en oost nam in beide regio’s met 1 procentpunt toe naar 14% en respectievelijk 18%.

Driekwart van de werkgevers heeft minder dan vijf werknemers

Evenals in de totale detailhandel is het overgrote deel van de werkgevers in de etd relatief klein. Bijna driekwart heeft minder dan vijf werknemers in dienst. Dit percentage is sinds 2007 relatief constant. Het gemiddeld aantal werknemers dat bij deze werkgevers in dienst is, bedraagt 2,5. Ook dit gemiddelde is de laatste vijf jaar constant. Dat geldt niet voor de wat grotere werkgevers. Bij de werkgevers in de categorie 20 tot 50 werknemers is het gemiddelde aantal werknemers gedaald van 31,1 naar 28,9. Bij de werkgevers met 50 werknemers of meer in dienst nam dit gemiddelde af van 155 naar 111 werknemers. Overigens zijn bij de laatste categorie om statistische redenen de werkgevers met meer dan 400 werknemers buiten beschouwing gelaten.

Aandeel werkgelegenheid per regio

Tot slot van deze nieuwsbrief kijken we naar de werkgelegenheid per regio. Het westen van het land vertegenwoordigt met  43% in 2011 nog steeds het grootste aandeel van de werkgelegenheid in de etd. In 2007 bedroeg dit aandeel nog 59%. Tegenover deze afname zien we een toename van het werkgelegenheidsaandeel van de regio’s zuid en oost met respectievelijk 7 en 5 procentpunten naar 26% en 14% in 2011.

Bekijk hier de volledige update

In dit arbeidsmarktonderzoek zijn resultaten in de elektrotechnische detailhandel (etd) vergeleken met de ontwikkelingen op de gehele Nederlandse arbeidsmarkt. Daarnaast is de instroom van leerlingen die een opleiding volgen in de detailhandel ook onderzocht.

Daling aantal werknemers

Op de Nederlandse arbeidsmarkt is vanaf 2008 de werkzame beroepsbevolking afgenomen. In de periode
2008 tot 2010 daalde de werkzame beroepsbevolking met 1,9%. In de etd zette de daling van het aantal werknemers een jaar eerder in. In de periode 2007 – 2010 daalde het aantal werknemers met 10%. Deze daling begon dus eerder en was groter dan de daling op de Nederlandse arbeidsmarkt. Het aandeel van de etd op de arbeidsmarkt is daarmee afgenomen.

Verhouding man/vrouw en leeftijdsopbouw verschilt

Op de Nederlandse arbeidsmarkt is de man/vrouw verhouding inmiddels bijna gelijk: 54% is man en 46% is vrouw. Het aandeel vrouwen stijgt nog steeds, in de afgelopen vier jaar met 1,6%. Wel werken vrouwen opvallend minder uren. In de etd is de overgrote meerderheid van de werknemers man, in 2008 is dit bijna 80%. Tegenover elke vrouwelijke werknemer in de etd  zijn er 3,5 mannelijke werknemers. Ook in de leeftijdsverdeling zien we een verschil tussen de etd en Nederlandse arbeidsmarkt. In de etd zijn werknemers een stuk jonger vergeleken met het gemiddelde in Nederland. In de etd is ongeveer 40% van de werknemers jonger dan 25 jaar, in Nederland is dit ongeveer 11%. In Nederland zijn 38% van de werknemers tussen de 45 en 65 jaar, terwijl dit in de etd slechts 17% is.

Meer deeltijdbanen, minder flexibele contracten

Meer dan de helft (53%) van de werknemers in de etd werkt voltijds. In Nederland doet 60% van de werknemers dit. Flexibele contracten (uitzendcontracten en tijdelijke contracten) komen in de etd beperkt voor, ongeveer 5% van de werknemers werkt op basis van zo’n contract. Op basis van een ruimere definitie, heeft in Nederland bijna 10 % van de werkzame beroepsbevolking een flexibel contract (uitzendkrachten, oproepkrachten en overige flexibele werknemers).

In de etd is 11% van de werknemers van niet-westerse afkomst. Dit is een toename ten opzichte van 2005 toen dit aandeel 8% bedroeg. In Nederland heeft iets meer dan 9% van de werknemers een niet-westerse achtergrond. Dit is een lichte stijging ten opzichte van 2005.

Groei aantal werkgevers daalt

Het aantal vestigingen in de etd is de afgelopen 4 jaar afgenomen met 6,5%. De grootste afname heeft plaatsgevonden in het midden en het westen van het land. In Nederland daalde het aantal detailhandelsvestigingen met iets meer dan 1%.

Scholing

Ongeveer 60 procent van de jongeren gaat naar het vmbo. Voor de detailhandel is vooral de sector economie relevant. Het aantal leerlingen in deze sector is de laatste jaren gedaald. Tussen 2006 en 2010 is het aantal vmbo leerlingen in de sector economie afgenomen met 26% tot 28.363 leerlingen.
In 2010 waren er 36.004 leerlingen in het mbo die een detailhandelopleiding volgde. Ten opzichte van 2006 is het totaal aantal deelnemers aan detailhandelsopleidingen afgenomen met 6,5%. Binnen opleidingen voor de detailhandel is er een gelijke verdeling tussen mannen en vrouwen. Het grootste deel van de deelnemers dat een opleiding volgt in de detailhandel is jonger dan 21 jaar. Een derde van het totaal aantal leerlingen is van allochtone afkomst. Bijna één op de drie deelnemers (30 procent) aan de detailhandelsopleidingen kiest voor de opleiding voor Verkoper detailhandel (niveau 2).
Binnen het hbo is de opleiding Small Business & Retail Management de enige opleiding die specifiek op de detailhandel is gericht. In het jaar 2010/2011 volgden 5.393 leerlingen deze opleiding. Tussen 2006 en 2010 is het aantal studenten toegenomen met 12%.

Samenvatting

Uit de analyse van beschikbare arbeidsmarktgegevens in de etd ten opzichte van Nederland komen de volgende conclusies als meest opvallend naar voren:

• De daling van de werkgelegenheid in Nederland heeft een jaar later ingezet dan in de etd. Ook was de daling van de werkgelegenheid in Nederland in deze periode veel minder dan in de etd (-1,9% respectievelijk -10%).
• De leeftijdsopbouw in de etd is erg jong ten opzichte van de Nederlandse arbeidsmarkt: In de etd is 65% van de werknemers onder de 35 jaar. Op de Nederlandse arbeidsmarkt is dit precies andersom: bijna 65% van de werknemers is boven de 35 jaar.
• In de etd is 80% van de werknemers man, in Nederland is het aandeel werkende mannen en vrouwen bijna gelijk (54% respectievelijk 46%).
• Het aandeel niet-westerse allochtonen in de etd is iets hoger dan op de Nederlandse arbeidsmarkt (11% respectievelijk 9%).
• Op de Nederlandse arbeidsmarkt heeft tweemaal zoveel werknemers een flexibel contract als in de etd (bijna 10% tegenover 5%).
• In de etd heeft iets meer dan de helft van de werknemers een voltijdscontract. In Nederland is dit 60%.
• In de periode 2007 – 2010 is het  aantal vestigingen in de etd afgenomen met 6,5%. In Nederland is het aantal detailhandelsvestigingen afgenomen met iets meer dan 1%.
• In het vmbo en mbo is sprake van een afname van het aantal leerlingen dat een opleiding in de richting economie/detailhandel volgt. In het hbo stijgt het aantal leerlingen dat een opleiding in de detailhandel volgt. Aangezien het aantal hbo leerlingen veel lager ligt dan het aantal leerlingen in het mbo en vmbo is het totaal aantal leerlingen die een opleiding in de richting detailhandel volgt per saldo flink afgenomen.

Bekijk hier de volledige update

In het eerste arbeidsmarktonderzoek presenteren we de meest opvallendste resultaten van de elektrotechnische detailhandel (etd). Het opleidings- en ontwikkelingsfonds voor de elektrotechnische detailhandel (OFED) voert in opdracht van sociale partners dit onderzoek uit om de sector te ondersteunen bij het versterken van de positie op de arbeidsmarkt.

Daling aantal werknemers

In de periode 2007 – 2010 is het aantal werknemers in de sector met 10% afgenomen. De grootste afname is in het westen van Nederland. In 2007 is bijna 60% van het totaal aantal werknemers in de sector daar werkzaam. In 2010 is dit bijna 41%. Het gemiddeld aantal werknemers dat bij een werkgever werkzaam was, bedroeg in 2007 8,8 en in 2010 8,4.*

De meeste werknemers in de etd, ruim 63%, werken bij werkgevers die 50 of meer werknemers in dienst hebben. Dat neemt niet weg dat ook bij de kleinere werkgevers (20 tot werknemers) een belangrijk deel van de werkgelegenheid is te vinden. Bij deze groep werkt bijna een kwart van het aantal werknemers in de sector. In de periode 2007 – 2010 is dit aandeel ligt gestegen.

Meerderheid werknemers is man

Bijna 80% van de werknemers in de etd is man. Tegenover elke vrouwelijke werknemer in de etd zijn er 3,5 mannelijke werknemers. De sector wijkt hiermee af van de totale detailhandel waar een kleine 40% werknemers man is. Ook in de leeftijdsverdeling is er een verschil tussen de etd en de totale detailhandel. In de etd is ongeveer 40% van de werknemers jonger dan 25 jaar, in de totale detailhandel is dat bijna de helft. Een kwart van de werknemers in de etd is tussen de 26 en 35 jaar oud, in de totale detailhandel is dit iets meer dan 15%.

Voltijdscontract is de norm

Meer dan de helft (53%) van de werknemers in de etd werkt voltijds. In de totale detailhandel is dit iets meer dan 20% van de werknemers, daar heeft ruim 60% het deeltijdcontract, de norm. Flexibele contracten (uitzendcontracten en tijdelijke contracten) komen in de etd beperkt voor, ongeveer 5% van de werknemers werkt op basis van zo’n contract.

In de etd is 11% van de werknemers van niet-westerse afkomst. Dit is een toename ten opzichte van 2005 toen dit aandeel 8% bedroeg. Voor wat betreft de diversiteit scoort de sector beter dan de totale detailhandel waar 7% van de werknemers van niet-westerse afkomst is.

Ook aantal werkgevers neemt af

Het aantal vestigingen in de etd is de afgelopen 4 jaar afgenomen met 6,5%. De grootste afname heeft plaatsgevonden in het midden en het westen van het land.

Evenals de daling van het aantal werknemers, is deze afname groot, in vergelijking met de totale detailhandel. In de totale detailhandel daalde het aantal vestigingen volgens het CBS met iets meer dan 1%.

Het overgrote deel van de werkgevers, in de totale detailhandel, is relatief klein. Bijna 88% heeft minder dan 10 werknemers in dienst. Bij ruim 12% werken dus meer dan 10 werknemers. Voor de detailhandel, in het geheel bedragen deze percentages, respectievelijk 94% en 6%.